"Barbie gibi"

Böyle birşey vardı biz çocukken. Barbie gibi güzel saç, Barbie gibi güzel yüz, Barbie gibi güzel gülümsemeden ibaretti. Tabii ki günümüzde de devam etmiyor değil, ama artık çocukluğun verdiği naiflik olmadığından hepimiz haberdarız; Barbie gibi meme, Barbie gibi ince bel, Barbie gibi popo gibi tabirlerden.

Barbie'e ye benzenmesi dikte edilen güzellik efsanesinden etkilenen sayısı yadsınamayacak kadar kadın var. Genellikle slav ırkından kadınların "zaten bende bu özelliklerin renk ve boy kısmı mevcut bari olmuşken tam olsun" fikiriyle estetik ameliyatlarla kaburgalarını aldırıp, kalçalarını kaldırtıp, meme büyütme ameliyatına girip çakma bir Barbie'ye dönüştüğünü defalarca gördük.

Yukarıdaki fotoğraftaki bir mutant değil, öyle görünse de. Buna benzer bir tane Beyaz Show'a gelmişti de Beyaz dahil stüdyodaki tüm erkeklerin dibi düşmüştü. Bu duruma eminim bütün hemcinslerim bir tarafıyla gülmekteydi. Çünkü küçükken oynadığımız o oyuncak gibi değil, robot gibiydi bu kızlar. Fakat bütün yüreğimle genellemelere karşı olan biri olarak söylemeliyim ki erkeklerin çoğu zaten bunun peşinde değil mi? Ne olursa olsun yeter ki fizik "güzel" olsun. Güzel kavramı çoktan belirlenmiş zaten.

Efendim güzellik kavramı deyince bu fotoğraflara bakarak akla ilk gelen, büyük meme, kaburgasız bel, büyük popo, ama inanılmaz tezat şekilde ince bacaklar ve kollar, ifadesiz bakışlar... Lakin Türk erkekleri bu yapmacıklığın mı farkına vardı yoksa Türkiye'ye gelen barbielerin maddi isteklerine mi karşılık veremediler bilinmez; Türk işi kızlar çıktı piyasaya. Zamanında "telekız" diye tabir edilen kızların yeni versiyonu var artık, sanalkızlar. Yok yok öyle 900lü hatlar falan değil, bayağı bayağı kendini götle memeyle pazarlayan amcık suratlılar. Memen biraz büyük olsun, dudağın da botokstan hissedilmeyecek kıvamda kalın olsun, müşterilerin artıyor. Küçük tatlı şeyler peşinde koşan çok Türk evladı var!

Halbuki herşeyin bir kolayı var. İnsanlar bebeklere benzemeye çalışacağına, bebek üreticileri durumu değiştirebilir! Evet burada Polyanna'ya bağlıyoruz. Güzellik endüstrisi bu seksist bebek üreticilerinin yardımıyla bu noktaya geldi. Ama genç sanatçı ve araştırmacı Nikolay Lamm, eğer Barbie kızları normal kadınlara göre tasarlansaydı nasıl olurdu konulu bir çalışma gerçekleştirmiş ve ortaya bu linkteki tıktık haber çıkmış. Üşengeç ruhlar için:

"My life is a mess"-Hayatım darmaduman

Benim hayatım mı? Hayır şu an değil, ama öyle darmaduman olduğu zamanlar oldu ki, şimdi bahsedeceğim film karakteri gibi hissettim kendimi. Film karakteri  "L'auberge Espagnole" filminden Xavier.


Xavier, Paris'te annesiyle yaşayan, üniversite 3. sınıfta okuyan, ama hayatında hiçbir ideal edinememiş bir gençtir. Uzun süreli ama korkunç derecede monotona bağlamış bir ilişkisi ve ilerde bir gün çok popüler bir yazar olmak gibi uçuk bir hayali vardır. Bu hayal uçuktur, çünkü üniversitede babasının zoruyla Ekonomi okumaktadır ve kariyer yolu yine babası tarafından çizilmiştir bile! 4. sınıfta ne yapıp ne edip İspanyolca öğrenecek ve mezun olur olmaz bakanlıkta İspanyol ekonomisiyle ilgilenen komisyonda çalışmaya başlayacaktır.Bu nedenle, tamamen yanlış bir yol seçip, Erasmus değişim programıyla hakkında hiçbir şey bilmediği Barselona'da bulur kendini.

Evli genç bir kadına aşık olur, daha doğrusu olduğunu sanır, kız arkadaşıyla da ilişkisinde hiçbir anlam aramaz, oda arkadaşının lezbiyen olduğunu öğrendiğinde en büyük üzüntü ve tepkiyi o gösterir, babasının bulduğu işi daha ilk gününde bırakır gider. Evet evet; bu çocuk bir an önce büyümelidir.

Serinin ikinci filmi Les poupees russes'te ise 30 yaşındadır ve bir yazar olmuştur, fakat hayal ettiği gibi popüler ve güzel romanlar değil, beş para etmez televizyon dizilerine senaryo yazmaktadır. İlk filmdeki sevgilisiyle çok yakın arkadaştır, derken kendinden genç bir kızla flört ederken, aşırı derecede bencil ve kaba davranışlarıyla kızı kendinden uzaklaştırır.

Yeniden aşık olur, aşık olduğu kadını bulduğu ilk fırsatta röportaj yaptığı güzel aktrisle aldatır. Evet doğru, 30 yaşında bir zampara olmuştur Xavier. Aşktan hala bir şey anlamamaktadır ve işin kötüsü kendinin de her filmde dediği gibi, hayatı darmadağındır. Memleketi bırak, devamlı oturduğu bir şehir, devamlı çalıştığı bir iş bile yoktur. Artık ilk filmdeki gibi, kravatından ceketinden, bütün sorumluluklarından kaçıp gideceği bir yer yoktur. Neyse ki film mutlu sonla biter ve aşık olduğu kadınla birlikte Paris'tedir artık.

Serinin üçüncü filmi, 2013'ün sonunda vizyona gireceği duyurulan Casse-tete Chinois adlı filmde, Xavier 40 yaşında, çocuklu bir dul olarak karşımıza çıkar. İsimden anlaşıldığı gibi artık kıtalar arasıdır aşk ilişkileri. Ama bana kalırsa hala bir ders alamamış olacak.
Xavier gibi bir karakterin genç nesilde çok yaygın olduğunu düşünüyorum. Sırf okumuş olmak için okuyan, idealleri uğrunda belli bir yaşa kadar hiçbir şey yapmayıp, sonradan mucizeler bekleyen, her aşk ilişkisini o çok yüksek "erkeklik" egosundan dolayı mahveden, görünürde çok nazik, sempatik ve düşünceli olup hayatını her adımda mahvetmeyi başarmış biri. Bu cümleler ne kadar çok acımasız görünse de, Xavier çok sempati duyduğum bir karakter. Hepimiz çoğu zaman idealler arasında bocalamadık mı? İçinde bulunduğumuz, illa zıtlık yaratmayı seven dünyada bu zıtlıklardan dolayı acı çekmedik mi? Xavier sadece bütün bunların üzerine bir de sürekli içgüdülerine göre davrandığından durumun etkileri onda daha büyük oluyor.
Şimdi bu seri filmden karaktere dair diğer karelere bakalım.

İlk filmdeki toy, cahil, ve umutlu genç Xavier. Hayaller falan o biçim. Hem ülke gezeyim, hem uçakta tanıştığım Fransız adamın karısıyla sevişeyim, hem sevgilim benden ayrılmasın, hem oda arkadaşım lezbiyen olmasın, hem bakanlıkta iş bulayım hem de, sıkılınca yani ilk günde işi bırakıp yazar olayım. Peh.

İkinci filmdeki anasının gözü Xavier. Moskova'nın en kusursuz ölçülere sahip yolunda yürüyen görüntüsüyle adeta kendiyle çelişiyor. Hayatındaki kadınlar sırasıyla: Barselona'da tanışıp aşık olduğu İspanyol garson, çocukluk aşkı Fransız Martine, mağazada tanışıp takıldığı zenci kız, evinde kalmaya başladığı mükemmel güzellikteki lezbiyen arkadaşı, ve yine Barselona'daki ev arkadaşlarından aşık olduğu Wendy, aaa daha bitmemiş, güzel İngiliz aktris var bir de.

Üçüncü filmle ilgili herşey ortada. Böyle zamparalıklar yaparsan, pılını pırtını toplayıp dolanırsın bambaşka kıtadaki sokaklarda. Malum artık gönlü bir Çinli'de. Dördüncü film çekilirse uzaya açılacak Xavier ve bir bilimkurgu izleyeceğiz. Öhöm.
Her kusuruna rağmen benim en sevdiğim karakterlerdendir Xavier. Çünkü acınacak derecede gerçek, inanılmayacak derecede komiktir. Aktör Romain Duris'i sevme nedenimdir.

Bloglovin!

Son günlerde, sıcak, yapış yapış, düğün, bibergazı kına, nikah, işbaşvurusu, blokaj, otobüs, yeşillik, otobüs, sıcak, pilates, tava, otobüs, topkek, otobüs, step, kardiyo, otobüs modundayım. Ama çok şükür köle muammelesi yapan işimden kurtuldum. Yeni başlangıçlara kendimi alıştırıyorum, bol bol otobüs yolculuğuyla beraber!

Baba

Baba... kelime olarak bakıldığında ne kadar basit. 4 harfli bir bebek ifadesi. Var olma sebebin olan bir adama bu kadar basit bir hitap neden? Bu sorunun cevabı yok, çünkü kelimeler kifayetsiz kalır. 

Zordur ataerkil bir toplumda hem baba olmak, hem kız evlat olmak. Baba, öyle çok içli dışlı olmaz kızıyla, mesafesini korumak zorundadır, kızını dövmeyen dizini döver'dir. Kızın namusunu koruma görevi ona verilmiştir, kazadan beladan koruma görevi de. Farkında olmadan kabul etmek zorunda kalmıştır bu rolleri, karakteri ne olursa olsun. Bu nedenle midir bilmem, kızlar çok geç anlar bazen babalarının değerini.

Bir baba sözüdür: "Beni şimdi beğenmez takdir etmezsin de, beş para etmez insanları tanıdıkça anlarsın değerimi." Anladım baba. Eve giren tek maaşını, kendin bir gıdım harcamadan çocuklarına feda ettiğin yıllarda  anladım. Kendi babanı kaybettiğinde, dedeleri öldüğü için evlatların üzülmesin diye gözyaşlarını yutup nefesini tuttuğunda anladım. İlerde biz senin torunlarına sigara içmemelerini öğütlerken kötü rol model olmak istemeyip sigarayı bıraktığında anladım. Sevdiğin dizi başlarken çocuksu ifadeni yakaladığımdaki utancında anladım. Taze ekmek bize kalsın diye, bayatı ıslatarak yediğinde; karanlıkta eve gelirken penceredeki siluetini yakaladığımda, her başarımda ve başarısızlığımda sırtımı sıvazlamanda, bir pot kırdığımda ağzını büzmende, her yaz tatilinde akrabalarla bir araya gelindiğinde, doğumumda bana nasıl ebelik yaptığını anlatırken anladım değerini... Bütün bunları söyleyebilmeyi çok isterdim baba. Ama ben, o zamanlar çok odun kafalıydım. Yaşama sebebimi görmezden gelecek kadar... 

Çok geç kalmadığım için ne kadar mutluyum anlatamam! Ne zaman bir dolma kalem görsem, yazdığın yazıları hatırlarım, ne zaman lavanta kokusu duysam senin kokunu duyarım. Gök gürültüsünde, karda kayan arabadan bizi kurtardığın gelir aklıma, yaz sıcağında sayende yapabildiğimiz güzel tatiller... İyi ki varsın baba.

 

Doğumgünüm bana geldiğin gündür!

Geyik başlığın tam tersine, kendi doğumgünümden bile daha çok heyecan ve mutluluk verir bana onunki. Zaten kendiminkinden nasıl mutlu olacaaaaam yaşlanıyorum günden güne.

Bir arayışta olmamalı hiçbir zaman, gerçek ve güzel olan şey insanı hiç ummazken buluverir. Zaten en değerlisi de bu değil midir? Beklemediğin anda tutuverir elinden aşk. Keşdefilmemiş ufuklara onunla yürüdüğünü hissedersin. Üzülmediğin şeylere onun için üzülüp, daha önce tahmin etmediğin hisleri onunda tadarsın. 

Ömür kısa, çoğu zaman hayal kırıklıkları alır götürür en güzel zamanlarını, derken o çıkagelir, onun sevgisi. Ruhun hafifler, büyürken hem de. Kalbin gereksiz kırgınlıkları içinden atarken, katmanları artar. En derinini ona ayırırsın, bin kere şükredersin.

Binlerce kez şükür, doğduğun güne!

Satamadım, satamadım, sattım gitti!

Müşteri: "Benim çok zamanım yok, yani var da çok yok, çalışma saatlerim hiiiç belli olmuyor. Ama bu ihtiyacım hep var yani. Birşey yapsanız benim için? Saati 50'ye olur mu? Biz seçebiliyor muyuz bu arada? Bağyan tercihimdir."

Satışçı: "Elbette efendim istediğiniz şekilde bolca var elimizde, ama saatleri uygun mu bakmam lazım. Siz hangi saatler müsaitseniz onu bana bildirmenizi rica ediyorum, sonrasında ben onlarla konuşup size uygun kişiyi ayarlayacağım efendim. Bizim için herşeyden kıymetlisiniz."

Müşteri: "Valla ben istemesem olmaz biliyorsun. Yalnız bu kişiler tecrübeli mi? Hayır yani tecrübesizse işini iyi yapamayıp beni tatmin edemezse çok pis cevabını veririm size de bir daha asla müşteri getirtmem."

Satışçı: "Haklısınız efendim. Bütün hepsi tecrübeli ve sertifikalıdır. Bize güvenebilirsiniz. Ben size bir de şöyle birşey yapayım, eğer 20 saatte anlaşırsak, aynı kişinin yürüttüğü kulüp ve benzeri diğer aktivitelere de katılabilirsiniz ve tamamen ücretsiz."

Müşteri: "Şey yani benimle birebir ilgilenebilecekler mi? Biliyorsunuz durumum çok acil ve titiz bir insanım, bu konuda yeterince kapasiteye sahipler mi? Eğer tatmin olmazsam, iptal ederim bu anlaşmayı. Geçen sefer bir arkadaşım geldiğinde hiç verim alamamış. Gururu falan da kırılmış bazı uyarılara. Hayır yani biz de işimizi gücümüzü bırakıp geliyoruz şurda yeni birşeyler için. Biraz anlayışlı olun yani di mi ama? Saati en fazla kaç inebiliyorsun şimdi şekerim? Bak, bir de güleryüzlü ve tititz bir bayan olsun da tepemin tasını attırmasın."

Satışçı: "Sizin memnuniyetiniz herşeyden önce gelir efendim. Elimizde şimdi aklıma gelen çok titiz, güleryüzlü ve hoş bir bayan var. İsterseniz onun da müsait bir saatine sizinle ayarlayalım şimdi?"

Müşteri: "Peki. Benim uygun saatlerim gece 9'dan sonra genelde."

Satışçı: "biz 9 buçukta kapatıyoruz efendim. Sizin için o şekilde pek verimli olmaz."

Müşteri: "Aaa. Başka bayan bakabilir misiniz. Ben ancak o saatte müsait oluyorum da."

Satışçı: "Peki efendim, ancak o saatte kapalıyız. Ben en iyisi size ek birkaç saat daha yazayım aynı hocayla, ama haftasonu katılın. Sizin gönlünüzü hoş tutmak bizim görevimiz."

Müşteri: "Tamam ben bir düşüneyim o zaman, uyarsa gelirim tekrardan."

Bu diyalog bir genelevde orospu seçmek için yapılmadı. Tatmin olmak dediği, aldığı kursun verimli gelmesi. Seçtiği şey de öğretmen. Satışçı da arada pimi kurulmuş bir robot. Yüzde yüz güleryüz, yüzdeyüz boş bakışlar. Bildiğin bir Stepford kadını.

Yönetmen Cedric Klapisch, Film "Paris" (2008)

İtiraf ediyorum ki, filmi ilk seyrettiğimde yönetmenin ismine dikkat etmemiştim. Bu durum, sonrasında aynı yönetmenden tesadüfen 3 filmi arka arkaya izleyip beğenip, araştırmama kadar devam etti. Evet, Cedric Klapisch benim için bir fetiş haline geldi sevgili günlük. Bu adamın çektiği her film, kullandığı her plan, algılama ve aktarma yeteneği büyük övgüleri hak ediyor. Bugün bu olumlu yönleri 2008 yapımlı "Paris" filmi üzerinden anlatacak olsam da, aynı hatta daha sıcak etkiyi yönetmenin "L'auberge Espagnole" ve "Les Poupées Russes" isimli seri filmlerinden de anlayabiliyoruz.

Öncelikle bu adamın nereden torpili var, bu kadar
ünlü ve iyi oyuncuyu nasıl bir araya getirdi, filmi 3 ayrı ülkede kısa sürede nasıl çekti ve babam böyle pasta yapmayı nerden öğrendi ve benzeri sorularıma bir türlü yanıt bulamadığımı belirtmek isterim. Juliet Binoche, Fabrice Luchini, Romain Duris, Karin Viard bahsettiğim oyunculardan birkaçı.

Filmin afişine ilk baktığımızda, puslu bir Paris sabahı manzarası görüyoruz, alışılmış olan parlak gökyüzü ve ışıklı Eiffel kombinasyonlarının aksine. Genç ve dinamik aşıklar, öpüşen delikanlı ve genç kız yerine, orta yaşlı aşık ve genç metresi, orta yaşlı kadın ve kardeşine beslediği sonsuz sevgi, ve genç bir delikanlının sağlık sorunu nedeniyle uzak kaldığı dansçılık mesleğine karşı olan özlemi çıkıyor karşımıza.



Bu filmde aşk bir iksir değil, bu filmde anlatılan aşkın yüceliği falan değil daha önce bahsettiğim "Paris Je T'aime" in aksine. Filmin de yer verdiği gibi, şehir aslında Baudelaire'in nitelediği gibi bir "Kötülük Çiçeği" olarak ele alınabilir. Yemyeşil parklarda şarap içen genç çiftler değil de, semt pazarında birbirine yazan orta yaşlı bir çift görmeniz daha olasıdır. Üç tane pazar satıcısının, kendileriyle isteyerek sevişmeye gelen 3 modeli reddettiği anlar da olabilir bu tabirin içinde. Ya da büyük şair ve besteci İsmail YK'nın da değindiği gibi "beni beğeneni ben ben beğenmem, benim beğendiğim ise beni beğenmez" durumunu haykırıyor yönetmen, diyebiliriz.



Filmin büyük kısmı karşıtlıklardan oluşuyor, yönetmen gözümüze bu farklılıkları sokmak için çırpınıyor resmen. Aslında hikayede ana karakter yok, ama afişten yola çıkarsak, Pierre (Romain Duris) adlı genç dansçının kalp hastalığı sonucu eve tıkılması ve üç tane birbirinden dinamik çocuklu ablası Elise'in onun evine yerleşmesi bu karşıtlıklardan ilki. Bir Türk filminde olsa, gencin öleceği ve ne kadarlık ömrü olduğu sürekli kulağımıza çalınır, durum trajikleştirilirdi. Arkaya da iki tane Galata Kulesi manzarası atıp bir de Kıraç şarkısı çaldın mı, tek planda kurtarırdın hikayeyi. Ama bu filmde Klapisch, oldukça basit görünmesine rağmen, diyaloglarla, hasta gencin yeğenleriyle geçirdiği anlarla o duyguyu izleyiciye geçiriyor. Çocuğun tüm hayatı balkonundan gördüğü iki kule arasına hapsoluyor. (Keşke ben de o manzaraya bakıp efkara kapılsam, çok şımarık bu çocuk çoook!)



Bir diğer karşıtlık, yaşlı tarih profesörünün, gepegenç öğrenciye duyduğu aşk mesela. Bir keman öğretmeni hikayesine dönmüyor hikaye. Genç kız profesörü çatır çatır aldatıyor, yani Fransızların genişliğini de güzel anlatıyor yönetmen ehe.



Beni en çok şaşırtanlardan biriyse, Faslı gencin Fransız modelle tanıştıktan sonra Paris'e göçmesiydi. Daha sonrasında da elinde tuttuğu Notre Dame kartpostalıyla Notre Dame kilisesine bakan köprünün üzerinde bakıp gerçek binayı karşılaştırdığı sahne de tebessüme sebep oluyordu. Bunun dışında filmdeki komedi unsurlarından biri de, has Fransız pastanecinin dükkanına, göçmen genç kız Khadija'nın tezgahtar olarak girmesi ve aralarındaki çekişmeydi. Bu arada Khadija yani bizim Hatice de Saint-Denis'liymiş, hemşehrim sayılır.




Paris filmi tek bir gönderiye sığacak gibi değil. Bu filmin benim için bu denli başarılı olmasının sebebi, şehrin dokusunun seyirciye hissettirilmesi. Daha önce semt pazarında başlayan aşk gösterilmedi Paris'te. Ya da lüksü simgeleyen bir gökdelenden, hiçbir filmde, sevdiği kadının küllerini uçurmadı bir karakter. Kelimelerin kifayetsiz kaldığı bu gönderiyi filmin yönetmenini ve diğer çalışmalarını da gösteren bir görselle sonlandırıyorum.